Başkandan meclise yeni plan
rnrnGeçen hafta New York Belediye Başkanı Bill de Blasio, seçim rnkampanyalarında savunduğu faytonları tamamen kaldırma planından geri rnadım attı. Bunun yerine fayton turlarına bazı kısıtlamalar ve yeni rnkurallar getirdiği bir plan açıkladı.
rnrnAt sayılarını azaltan yeni plana fayton sahipleri şiddetle itiraz rnetti. Aynı plan çerçevesinde ‘pedicab’ denen bisiklet taksilere de rnsınırlama getirilmesi, başkana tepkileri daha da artırdı. Faytoncular, rneğer plan kabul edilirse New York Belediye Başkanı’nı mahkemeye rnvereceklerini duyurdu. Faytonlarla ilgili son kararı verecek olan New rnYork Belediye Meclisi de Cuma günü tarafları dinledi.
rnrnTürk öğrencilerin ekmek kapısı
rnrnNew York’ta, faytonlar 1880 yılında kullanılmaya başlanmış. İkinci rnDünya Savaşı sonrasında Central Park’ta ilgi artınca turistik bir hale rndönüşmüş, turlar bugün de denetimli olarak sürdürülüyor. Fayton rnplakaları kısıtlı sayıda veriliyor ve taksi plakaları gibi pahalı. rnBedeli tam 500 bin dolar. Kentte, sadece 68 faytonun plakası var. Faytonrn plakalarının çoğunluğu da İrlandalıların elinde. İtalyanlar ikinci ve rnTürkler üçüncü sırada.
rnrnFayton New York’ta öğrenimlerini sürdüren Türk öğrencilerin de gelir rnkapısı. Türk sürücüler 15 yıldır hizmet veriyor; doktora öğrencileri, rnyüksek lisans öğrencileri, eğitimli ve kültürlü oldukları için Central rnPark’ta fayton sahiplerinin gözdesi.
‘Türkler işsiz kalacak’
rnrnYılda 15 milyon dolar iş hacmi olan sektöre giren Türkler, bir dönem rnçalıştıkları faytonların sahibi de olmaya başlamış. New York’taki 68 rnfayton plakasının dördünün sahibi Türk. 13 yıldır bu işi yapan Samsunlu rnNurettin Kırbıyık, yıllarca sürücü olarak faytonlarda çalıştıktan sonra rnsatın aldığı iki plakayla sektörde söz sahibi olan isimlerden biri.
rnrnAmerika’nın Sesine konuşan Kırbıyık, New York Belediye Başkanı Bill rnde Blasio’ yu sektörü bitirmek için emlak ve inşaat şirketleriyle ortak rnhareket etmekle suçladı. Kırbıyık, ”Eğer plan kabul edilirse faytonlardarn sürücü olarak çalışan çoğu yüksek lisans eğitimi gören 30-35 Türk de rnişsiz kalacak” dedi.
rnrn‘Mesele hayvan hakları değil rant’
rnrnKırbıyık, tarihi faytonculuğu New York’ta bitirme planının bazı rant rnpeşinde kişiler tarafından devreye sokulduğunu iddia ediyor. Asıl rnmeselenin atlar ve faytonlar olmadığını savunan Kırbıyık, “Asıl mesele rnbir inşaat firmasının Javit Jacob’s fuar merkezinin karşısında dev bir rnprojeye imza atmaya hazırlanırken karşısına çıkan engeldi. Yatırımcı rnfirma bütün bloktaki binaları satın aldı. Sadece Central Park’ta fayton rnişleten İrlandalı bir kişiye ait olan ve ahır olarak kullanılan bir rnbinayı satın alamadı. Yatırımcı da ahırı satın alamayınca New York’takirn bütün faytonları kaldırmak ve bu şekilde tek engel olan bu ahırı rnortadan kaldırmak istedi. Seçim kampanyalarında Başkan Bill de Blasio’ rnya büyük paralar bağışladı. Hayvan sever derneklere yardım etti. rnFaytonların kaldırılması için en fazla tepki veren hayvan sever rnderneğinin arkasında da bu kişinin olduğu ortaya çıktı. Saati 20 dolara rnhayvan severlikle ilgisi olmayan adamları tutup bağırttılar. Bu rnkişilerin protestoculara para verdiği ve seçim kampanyalarında Blasio’yarn yaptığı maddi destek belgelendi. Medya bunları ortaya çıkardı tabi, rnyazıldı çizildi ve bu oyun tutmayınca başka bir oyun sahneye kondu” rndiyor.
rnrn‘Faytonları ortadan kaldırma planı’
rnrnNew York Belediye Meclisi’nin Cuma günkü toplantısını da katılan rnKırbıyık, yeni planla ilgili görüşlerini de şöyle açıklıyor; “Başkan'ın rnyapmak istediği, at sayısını azaltarak parkın içerisine ahır yapıp rnatları sokaktan kurtarmak. Bizim istediğimiz ahırın parkta olması, ama rnat sayısının azaltılmasını istemiyoruz. Korkumuz bir azaltmaya rnbaşlarsalar yarın tamamen kaldırabilirler. Bundan emin olamıyoruz. At rnsayısını kısıtlamak bir dönem sonra faytonları çalışamaz hale getirip rnortadan kaldırma planı. 68 tane fayton var, her fayton iki vardiya rnçalışıyor. Sabah vardiyası 9.30 başlıyor, akşam 5.30'dan sonra da rngececiler çalışıyor. Yani her fayton için iki ata ve iki sürücüye rnihtiyaç var. 136 ata her gün ihtiyaç var, atları tatile gönderebilmemizrn için bir tane de yedek at bulunduruyoruz bu yedek at Pennsylvania'da rntutuluyor. Sizin bir faytonunuz varsa iki atınız da olsa üç atınız da rnolsa iki vardiya çalıştığı için aynı parayı kazanırsınız At sayınız rnarttıkça sadece masrafınız artar. Belediyede yaptığımız tartışmada bir rntane belediye Meclis Üyesi üç atım var diyen bir fayton sahibine üç atlarn ne kadar kazanıyorsun sorusunu yöneltti buradan da anladığımız gibi rnbelediye meclisi üyeleri bizim nasıl çalıştığımızı bile sex shop bilmiyorlar.”
rnrnFaytoncular, Central Park’ta ahır yapılmadan masaya oturmak rnistemiyor. Ancak Belediye Başkanı'nın önce park departmanını ikna etmesirn gerekli. Faytoncular be atlarını ne de çalışanlarını kaybetmek istiyor.rn Yeni tasarı bu haliyle kanunlaşırsa ve at sayısı düşerse gece vardiyasırn kapanabilir. Bu olursa çok sayıda sürücü işsiz kalacak. Geceleri rnçalışan 30 -35 kadar master öğrencisi Türk olur de işsiz kalacaklar rnarasında.